Консультациялық пункттің жұмысы «ЕБқ бар баланы сүйемелдеу ерекшеліктері»

Бүгінгі күні Қазақстан Республикасының аумағында инклюзивті білім беру ҚР Конституциясымен, "білім туралы" Қазақстан Республикасының Заңымен, "Қазақстан Республикасындағы Бала құқықтары туралы" Заңмен, "мүмкіндігі шектеулі балаларды әлеуметтік және медициналық-педагогикалық түзету арқылы қолдау туралы" Заңмен, "Қазақстан Республикасындағы мүгедектерді әлеуметтік қорғау туралы"Заңмен реттеледі
Әр баланың дені сау құрдастарымен сапалы білім алуға құқығы бар. Кәдімгі білім беру саласында ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалар оқу ақпаратынан басқа, қоғамда толық өмір сүру мүмкіндігін, қосымша білім берудің әртүрлі түрлерін, бос уақытты, яғни әлеуметтенуді ала алады. Қазіргі білім беру мекемелеріндегі бұл мәселелерді инклюзивті білім шешеді. Мектепке дейінгі мекеме ерекше білім беру қажеттіліктері бар баланы әлеуметтендірудің негізі болып табылады.
Білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасына сәйкес елімізде 2011 жылдан бастап инклюзивті білім беру кезең-кезеңімен енгізілуде. 
Ерекше білім беру қажеттіліктері бар балалар (ЕБҚ) - дамудың бұзылуының; мінез-құлық және эмоционалдық проблемалардың; қоршаған орта факторларының (әлеуметтік, психологиялық, экономикалық, лингвистикалық, мәдени) салдарынан тиісті деңгейде білім алуда тұрақты немесе уақытша қиындықтарға тап болатын балалар.
Ерекше білім беру қажеттіліктері-бұл білім беру процесінде көмек пен қызметтерге деген қажеттілік, онсыз сапалы білім алу мүмкін емес.
Білім берудегі Инклюзия-бұл ерекше қажеттіліктері бар баланы жалпы оқу процесіне қосу процесі. Әлемдік тәжірибе оқытудың инклюзивті форматы ерекше қажеттіліктері бар балалар мен басқа тәрбиеленушілер арасындағы қабылдау, түсіну және өзара көмекке негізделген ынтымақты, толерантты және серіктес ортаны құрудың ең тиімді жолы екенін көрсетеді
Инклюзивті білім мыналарды қамтиды:
- кәдімгі оқу орнында ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларды оқыту. Бұл жағдайда бала мамандандырылған көмек алуы керек;
- әр баланы білім беру процесіне оның қабілеттеріне сәйкес келетін білім беру бағдарламасы арқылы тарту;
- жеке білім беру қажеттіліктерін қанағаттандыру,
арнайы жағдайларды қамтамасыз ету.
Мектепке дейінгі мекемеде инклюзивті білім беру балаларға қажетті түзету-педагогикалық және медициналық-әлеуметтік көмек көрсетуге, ата-аналарды консультациялық көмекпен қамтамасыз етуге, қоғамды ерекше білім беру қажеттіліктері бар баланы қабылдауға дайындауға мүмкіндік береді.
Білім берудегі Инклюзия мектепке дейінгі мекемеге енгізіледі:  
* Ерекше қажеттіліктері бар балалардың білімге кедергісіз қол жеткізуін және қабілеттерінің толыққанды дамуын қамтамасыз ету;
* Ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларды сараланған психологиялық-педагогикалық сүйемелдеуді қамтамасыз ету;
* Ерекше қажеттіліктері бар балаларда табиғи әлеуметтік бейімделу үшін кеңістік жасаңыз;
* Гуманитарлық педагогика принциптерін іске асыру; 
* Жалпы білім беретін оқу орындарында оң микроклимат құру және ерекше қажеттіліктері бар балалар мен басқа оқушылар арасындағы белсенді тұлғааралық қарым-қатынасқа ықпал ету;
* Ерекше қажеттіліктері бар балаларды тәрбиелеп отырған отбасыларға консультациялық көмек көрсету. 
Біздің мектепке дейінгі мекемеде ерекше білім беру қажеттіліктері бар балаларды инклюзивті тәрбиелеу қарапайым топ жағдайында, құрдастар арасында жүзеге асырылады. Біздің мамандардың, тәрбиешілердің және ата-аналардың міндеті-мүгедек балаларға жалғыз емес екендіктерін, олар қоғамда шеттетілмегенін және барлық балалармен бірге өсіп, дамып, құрдастарына ілесе отырып, жаңа жетістіктерге жете алатындығын түсінуге көмектесу.
 
Балаларды арнайы білім беру қажеттіліктерімен мамандар (педагог-психолог, логопед) тексереді, ал тәрбиеші олар алған мәліметтермен танысады.
 Баланы зерттеу жоспары мынадай іс-шараларды қамтиды: ата-аналармен әңгімелесу; баланың медициналық картасын зерделеу; физикалық дамуды тексеру; психикалық дамуды тексеру; балалардың іс-әрекеттері мен танымдық психикалық процестерінің сипаттамасы, сөйлеу.
Бұдан әрі педагог-психологтың, логопед-мұғалімнің басшылығымен мектепке дейінгі мекемеде ерекше білім беру қажеттіліктері бар әрбір балаға жеке түзету-дамыту бағдарламалары әзірленеді.
Мамандардың ұсыныстары негізінде тәрбиеші:
- білім беру салалары бойынша сабақтар өткізеді. Балалардың бірлескен және өзіндік қызметін ұйымдастырады;
- мәдени-гигиеналық дағдыларды тәрбиелейді, нәзік және жалпы моториканы дамытады;
-мамандардың (педагог-психолог, логопед-мұғалім)ұсынымдарын ескере отырып, балалармен жеке жұмысты ұйымдастырады;
- Денсаулық сақтау технологияларын қолданады, топта қолайлы микроклимат жасайды;
- ата-аналарға балаларда өзіне-өзі қызмет көрсету дағдыларын қалыптастыру, баланың жеке ерекшеліктері, ұсақ моториканы дамыту әдістері және т. б. туралы кеңес береді.
Ерекше білім беру қажеттіліктері бар жаңадан келген балаларға бейімделу кезеңі қажет. Бейімделу-бұл интеграциялық кеңістікке кіру кезінде қиындықтарға тап болуы мүмкін баланың бейімделу реакцияларының бөлігі (байланысқа түспейді, ата-анасын жібермейді, тамақтан, ойыншықтардан бас тартады және т.б.). Осы кезеңде ата-аналар, мамандар мен тәрбиеші стрессті жеңілдетуге, мектеп жасына дейінгі баланың жағымды эмоционалды жағдайын қамтамасыз етуге, тыныш жағдай жасауға көмектеседі.
Инклюзивті білім жүйені өзгертуді қамтиды, бірақ бала емес ол барлық балалардың әртүрлі екенін мойындайды, ал мектептер мен білім беру жүйесі барлық оқушылардың жеке қажеттіліктеріне бейімделуі керек ... инклюзивтілік бәрін бірдей етуге деген ұмтылысты білдірмейді. Оның негізгі құрамдас бөлігі – икемділік, балалардың әртүрлі жылдамдықта оқитынын мойындау және мұғалімдерге оқу процесінің икемділігін сақтау үшін арнайы дағдылар қажет. Көп жағдайда балаларға жақсы, түсінікті, қол жетімді оқыту қажет. Бұл өз кезегінде баланың жеке қажеттіліктеріне, қабілеттері мен даму ерекшеліктеріне сәйкес келетін әртүрлі әдістерді қолдануды қамтиды.